Sevr antlaşması'nın boğazlar maddesi neyi kapsıyor?

Sevr Antlaşması'nın Boğazlar maddesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun stratejik su yolları üzerindeki egemenlik haklarını kökten değiştiren düzenlemeler içeriyordu. İstanbul ve Çanakkale Boğazları'nın uluslararası bir komisyon kontrolüne devredilmesi, askeri kısıtlamalar getirilmesi ve tüm devletlere geçiş serbestisi tanınması gibi hükümler, Türk bağımsızlığını derinden etkileyecek nitelikteydi. Bu maddelerin uygulanması Türk Kurtuluş Savaşı ile engellendi ve Lozan'da yeniden şekillenen bir boğazlar rejimine kapı araladı.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Sevr Antlaşması'nın Boğazlar Maddesi: Kapsamı ve Önemi

Sevr Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı sonrasında İtilaf Devletleri ile imzaladığı ve Türk Kurtuluş Savaşı ile geçersiz hale gelen bir antlaşmadır. Antlaşmanın Boğazlar ile ilgili maddesi, özellikle İstanbul ve Çanakkale Boğazları'nın kontrolü ve yönetimini düzenleyen hükümleri içerir. Bu madde, Osmanlı egemenliğini büyük ölçüde sınırlandırarak Boğazların uluslararası bir komisyon tarafından yönetilmesini öngörüyordu. Aşağıda, Sevr Antlaşması'nın Boğazlar maddesinin kapsadığı ana unsurlar detaylı olarak açıklanmıştır:

Boğazların Uluslararası Kontrolü: Madde, İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı'nın askeri ve ticari trafiğinin denetimini uluslararası bir komisyona devrediyordu. Bu komisyon, İtilaf Devletleri'nin hakim olduğu bir yapıda kurulacak ve Osmanlı Devleti'nin Boğazlar üzerindeki egemenlik haklarını fiilen ortadan kaldıracaktı.
Askeri Kısıtlamalar: Osmanlı İmparatorluğu'nun Boğazlar bölgesinde askeri tahkimat kurması veya askeri birlik bulundurması yasaklanıyordu. Ayrıca, Boğazların her iki yakasında belirli bir mesafede askeri faaliyetler sınırlandırılarak, bölgenin tarafsız ve silahsız bir statüde kalması sağlanmaya çalışılıyordu.
Ticari ve Seyrüsefer Serbestisi: Madde, tüm devletlerin savaş ve barış zamanında Boğazlardan serbestçe geçiş yapabilmesini garanti altına alıyordu. Bu, özellikle İtilaf Devletleri'nin ticari ve askeri çıkarlarını korumak amacıyla tasarlanmıştı ve Osmanlı'nın bölgedeki kontrolünü zayıflatıyordu.
Komisyonun Yapısı ve Yetkileri: Boğazlar Komisyonu, başta İngiltere, Fransa, İtalya ve Japonya olmak üzere İtilaf Devletleri temsilcilerinden oluşacak ve Osmanlı temsilcisi yalnızca danışman statüsünde yer alacaktı. Komisyon, geçiş kurallarını belirleme, güvenliği sağlama ve ihlalleri cezalandırma yetkisine sahipti.
Osmanlı Egemenliğinin Zayıflaması: Bu madde, Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul ve stratejik Boğazlar üzerindeki kontrolünü kaybetmesine yol açarak, devletin bağımsızlığını ciddi şekilde tehdit ediyordu. Bu durum, Türk millî mücadelesinin önemli bir tetikleyicisi oldu ve Lozan Antlaşması ile Boğazlar rejimi yeniden düzenlendi.

Sonuç olarak, Sevr Antlaşması'nın Boğazlar maddesi, Osmanlı İmparatorluğu'nu siyasi ve askeri açıdan zayıflatmayı hedefleyen, Boğazları uluslararası kontrol altına alan ve Türk tarihinde derin izler bırakan bir düzenlemeydi. Ancak, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başarısıyla bu madde uygulanamadı ve yerini Lozan Antlaşması'ndaki daha dengeli hükümlere bıraktı.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap