Montrö boğazlar sözleşmesi'nin temel maddeleri nelerdir?

1936'da imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Türkiye'nin Boğazlar bölgesindeki hakimiyetini hukuki temellere kavuşturan kritik hükümler içerir. Ticaret ve savaş gemilerinin geçiş rejiminden Türkiye'nin güvenlik yetkilerine kadar uzanan bu düzenlemeler, hem ulusal egemenlik hem de uluslararası deniz trafiğinin güvenliği açısından temel bir çerçeve sunar.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin Temel Maddeleri

Montrö Boğazlar Sözleşmesi, 20 Temmuz 1936'da imzalanan ve Türkiye'nin Boğazlar üzerindeki egemenliğini pekiştiren uluslararası bir anlaşmadır. İşte sözleşmenin temel maddeleri ve önemli hükümleri:

1. Boğazlardan Geçiş Rejimi

Barış zamanında, ticaret gemileri Boğazlardan serbestçe geçiş hakkına sahiptir.
Savaş zamanında, Türkiye tarafsız ise ticaret gemileri serbestçe geçebilir; Türkiye savaşan taraf ise geçişler Türkiye'nin kontrolünde olur.

2. Savaş Gemilerinin Geçiş Kuralları

Karadeniz'e kıyısı olan devletlerin savaş gemileri, belirli tonaj ve süre sınırlamalarıyla Boğazlardan geçebilir.
Karadeniz'e kıyısı olmayan devletlerin savaş gemileri, toplam tonaj ve kalış süresi bakımından kısıtlamalara tabidir.
Türkiye savaş tehlikesi altındaysa veya savaş halindeyse, savaş gemilerinin geçişini tamamen kontrol edebilir veya yasaklayabilir.

3. Türkiye'nin Güvenlik Hakları

Türkiye, Boğazları silahlandırma hakkına sahiptir.
Ulusal güvenliği tehdit altındaysa, Boğazları kapatma yetkisi vardır.

4. Uluslararası Denetim ve Komisyonun Kaldırılması

Lozan Antlaşması'yla kurulan Uluslararası Boğazlar Komisyonu kaldırılmış, yetkiler Türkiye'ye devredilmiştir.

5. Ticaret Gemileri İçin Güvence

Ticaret gemilerine yönelik geçiş özgürlüğü garanti altına alınmış, herhangi bir ayrım yapılmaksızın tüm devletlerin gemileri için geçerli kılınmıştır.

6. Sözleşmenin Süresi ve Değiştirilmesi

Sözleşme, 20 yıl süreyle imzalanmış, ancak süresi dolduktan sonra tarafların itiraz etmemesi nedeniyle halen yürürlüktedir.
Değişiklik yapılabilmesi için tarafların çoğunluğunun onayı gereklidir.

Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Türkiye'nin Boğazlar üzerindeki egemenlik haklarını güçlendirmiş ve uluslararası dengeyi koruyan önemli bir belge olarak tarihteki yerini almıştır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap