Montrö boğazlar sözleşmesi'nin maddeleri nelerdir?

1936'da imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Türkiye'nin Boğazlar üzerindeki hakimiyetini tesis eden ve uluslararası deniz geçişlerini düzenleyen temel hükümleri içermektedir. Sözleşmenin taşıdığı tarihî önem ve güncelliğini koruyan maddeleri, Türkiye'nin jeopolitik konumundaki kritik rolünü yansıtmaktadır.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin Maddeleri

Montrö Boğazlar Sözleşmesi, 20 Temmuz 1936'da imzalanan ve Türkiye'nin Boğazlar üzerindeki egemenliğini güçlendiren uluslararası bir anlaşmadır. Sözleşme, İstanbul ve Çanakkale Boğazları'ndan geçiş rejimini düzenler. İşte sözleşmenin temel maddeleri ve içeriği:

1. Türkiye'nin Egemenliği ve Boğazların Güvenliği

Türkiye'ye Boğazlar bölgesini silahlandırma ve askerî kontrol hakkı tanınmıştır.
Boğazların güvenliği ve yönetimi Türkiye'nin sorumluluğundadır.

2. Ticaret Gemilerinin Geçişi

Barış zamanında, tüm ticaret gemileri Boğazlardan serbestçe geçiş hakkına sahiptir.
Geçişler, Türkiye'nin belirlediği sağlık ve güvenlik kurallarına uygun olmalıdır.

3. Savaş Gemilerinin Geçişi

Barış zamanında, Karadeniz'e kıyısı olan devletlerin savaş gemileri, belirli tonaj ve süre sınırlamalarıyla Boğazlardan geçebilir.
Karadeniz'e kıyısı olmayan devletlerin savaş gemileri için daha katı kısıtlamalar vardır; toplam tonaj ve kalış süresi sınırlıdır.

4. Savaş Zamanında Geçiş Kuralları

Türkiye tarafsızsa, ticaret gemileri serbestçe geçebilir, ancak savaş gemileri için kısıtlamalar uygulanır.
Türkiye savaş halindeyse veya kendini yakın savaş tehdidi altında hissederse, geçişleri tamamen kontrol etme hakkına sahiptir.

5. Uçak Geçişleri

Sözleşme, Boğazlar üzerinden askerî uçak geçişlerini yasaklar; Türkiye izin vermediği sürece geçişe izin verilmez.

6. Denizaltı Geçişleri

Denizaltılar, yalnızca gündüz vakti ve su üstünde seyrederek Boğazlardan geçebilir; istisnai durumlar dışında gizli geçiş yasaktır.

7. Sözleşmenin Süresi ve Değişiklik

Sözleşme, 20 yıl süreyle imzalanmış olup, bu sürenin sonunda taraflardan biri feshetmek istemediği sürece yürürlükte kalır.
Değişiklik yapılması için tüm tarafların onayı gereklidir.

Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Türkiye'nin uluslararası statüsünü güçlendirmiş ve bölgesel dengeleri etkilemiştir. Günümüzde hala geçerliliğini koruyan bu sözleşme, Boğazlar üzerindeki Türk kontrolünü pekiştiren önemli bir belgedir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap