Çene altı boğazda şişlik neden olur ve ne anlama gelir?

Çene altı veya boğaz bölgesinde şişlik, genellikle lenf bezlerinin veya tükürük bezlerinin iltihaplanması, enfeksiyon veya diğer sağlık sorunlarından kaynaklanır. Bu durum, vücudun bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkabilir ve çoğunlukla geçicidir, ancak bazen ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. İşte çene altı boğazda şişliğin yaygın nedenleri ve ne anlama geldiği:

Enfeksiyonlar, çene altı şişliğinin en sık görülen nedenidir. Vücut, enfeksiyonla savaşmak için lenf bezlerini aktive eder, bu da şişmeye yol açar.

• Üst solunum yolu enfeksiyonları: Soğuk algınlığı, grip veya boğaz ağrısı gibi durumlarda lenf bezleri şişebilir.
• Diş veya diş eti enfeksiyonları: Çürükler, apse veya diş eti iltihabı, çene altında şişliğe neden olabilir.
• Mononükleoz: Viral bir enfeksiyon olup, lenf bezlerinde belirgin şişlik yapabilir.
• Tüberküloz veya HIV gibi ciddi enfeksiyonlar: Nadiren de olsa, bu hastalıklar lenf bezlerini etkileyebilir.

Lenf bezleri, vücudun bağışıklık sisteminin bir parçasıdır ve enfeksiyon, iltihap veya kanser gibi durumlarda şişebilir.

• Reaktif lenfadenopati: Enfeksiyonlara karşı normal bir tepki olarak lenf bezleri büyür ve genellikle ağrılıdır.
• Kronik lenfadenopati: Şişlik uzun süre devam ederse, otoimmün hastalıklar veya lenfoma gibi ciddi durumların işareti olabilir.

Çene altında bulunan tükürük bezleri (submandibular bezler) iltihaplanabilir veya tıkanabilir, bu da şişliğe yol açar.

• Sialadenit: Tükürük bezlerinin bakteriyel veya viral enfeksiyonu, ağrı ve şişlikle sonuçlanır.
• Tükürük taşları: Bezlerde oluşan taşlar, tükürük akışını engelleyerek şişmeye neden olur.
• Sjögren sendromu: Otoimmün bir hastalık olup, tükürük bezlerinin kronik iltihaplanmasına sebep olabilir.

Çene veya boğaz bölgesine alınan bir darbe, doku hasarına veya hematom (kan birikmesi) oluşumuna bağlı şişlik yapabilir.

Nadiren de olsa, çene altı şişliği iyi huylu veya kötü huylu tümörlerin belirtisi olabilir.

• İyi huylu tümörler: Lipom veya kistler gibi yapılar şişlik yapabilir ve genellikle zararsızdır.
• Kötü huylu tümörler: Lenfoma, tükürük bezi kanseri veya baş-boyun kanserleri, şişlikle kendini gösterebilir. Bu durumda şişlik genellikle ağrısız, sert ve zamanla büyüme eğilimindedir.

Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırdığı durumlar, lenf bezlerinde şişmeye neden olabilir.

• Lupus veya romatoid artrit: Bu hastalıklar, sistemik iltihaplanma sonucu çene altı şişliğine yol açabilir.

Bazı ilaçların yan etkileri, tiroid problemleri (guatr gibi) veya alerjik reaksiyonlar da çene altı bölgesinde şişlik yapabilir.

Çene altı boğazda şişlik, çoğunlukla basit bir enfeksiyonun sonucudur ve birkaç gün ile birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer. Ancak, aşağıdaki durumlarda mutlaka bir doktora danışın:

• Şişlik 2-3 haftadan uzun sürerse veya giderek büyürse.
• Ateş, gece terlemesi, açıklanamayan kilo kaybı gibi belirtiler eşlik ediyorsa.
• Şişlik sert, hareket etmeyen veya ağrısızsa (kanser şüphesi doğurabilir).
• Nefes almada zorluk, yutma güçlüğü veya ses kısıklığı varsa.
• Şişlikle birlikte ciltte kızarıklık veya ısı artışı olursa.

Genel olarak, erken teşhis ve tedavi, altta yatan ciddi bir sorunun önlenmesi açısından önemlidir. Doktorunuz fizik muayene, kan testleri veya görüntüleme yöntemleriyle nedeni belirleyip uygun tedaviyi önerecektir.