Boğazlar statüsünün yeniden görüşülmesine yol açan olay nedir?

Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Türkiye'nin egemenlik hakları ile uluslararası güvenlik dengelerini bir araya getiren kritik bir diplomatik dönüm noktasıdır. 1936'da imzalanan bu anlaşma, Lozan'ın kısıtlayıcı hükümlerini değiştirerek Türkiye'ye Boğazlar üzerinde askeri ve idari kontrol yetkisi tanımış, II. Dünya Savaşı'nın gölgesinde şekillenen uluslararası konjonktürde Türkiye'nin jeostratejik konumunu güçlendirmiştir.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Boğazlar Statüsünün Yeniden Görüşülmesine Yol Açan Temel Olay: Montrö Boğazlar Sözleşmesi ve II. Dünya Savaşı Bağlamı

Boğazlar statüsünün yeniden görüşülmesi süreci, Türkiye'nin II. Dünya Savaşı öncesinde artan uluslararası gerilimler karşısında güvenlik endişelerini gidermek amacıyla başlattığı diplomatik girişimlerle doğrudan bağlantılıdır. Bu süreçteki en kritik olay, Türkiye'nin 1936'da Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni imzalayan devletlere resmi bir nota göndererek sözleşmenin revizyonu talebinde bulunmasıdır. Bu talebin arka planında ise şu faktörler yer almaktadır:

Lozan Antlaşması'nda (1923) belirlenen Boğazlar rejiminin Türkiye'nin egemenlik haklarını kısıtlayıcı nitelikte olması
Avrupa'da yükselen faşist tehditler ve silahlanma yarışının Türkiye'yi savunmasız bırakma riski
Boğazların askerden arındırılmış statüsünün Türkiye'nin güvenliğini tehlikeye atması

Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin Doğuşu ve Sonuçları

1936'da İsviçre'nin Montrö kentinde toplanan konferans sonucunda imzalanan yeni sözleşme, Türkiye'ye Boğazlar üzerinde tam kontrol hakkı tanımış ve askerîleştirme imkanı sağlamıştır. Bu değişiklik: