Boğazlar sorunu nedir, kısaca açıklayabilir misin?

Boğazlar Sorunu, Türkiye'nin kontrolü altındaki İstanbul ve Çanakkale Boğazları'nın uluslararası hukuk ve siyaset bağlamında tarihsel olarak tartışılan statüsünü ifade eder. Bu sorun, özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinden Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar uzanan süreçte, boğazların askeri ve ticari geçişlere açıklığı, güvenliği ve kontrolü üzerine odaklanmıştır. Temel olarak, aşağıdaki noktalarla özetlenebilir:

• Boğazların uluslararası deniz trafiğine açık olup olmaması ve hangi koşullarda geçişlere izin verileceği.
• Türkiye'nin boğazlar üzerindeki egemenlik hakları ile uluslararası çıkarlar arasındaki denge.
• Tarihsel antlaşmalar (örneğin, 1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi ve 1923 Lozan Antlaşması) ile düzenlemelerin değişen siyasi koşullara uyum sağlama ihtiyacı.

Bu sorun, 1936'da imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile büyük ölçüde çözülmüş, Türkiye'ye boğazlar üzerinde artan kontrol ve güvenlik yetkileri tanınmıştır. Montrö Sözleşmesi, günümüzde hala geçerliliğini koruyarak, boğazlardan geçiş kurallarını düzenler ve bölgesel istikrara katkıda bulunur.