Boğazda varis kanaması neden olur ve nasıl tedavi edilir?

Boğazda varis kanaması, genellikle karaciğer hastalıklarına bağlı olarak gelişen portal hipertansiyon (karaciğerdeki kan basıncının artması) nedeniyle yemek borusu veya mide çevresindeki toplardamarların genişlemesi ve yırtılması sonucu oluşan ciddi bir tıbbi durumdur. Bu durum acil müdahale gerektirir ve hayati risk taşıyabilir. Aşağıda, boğazda varis kanamasının nedenleri ve tedavi yöntemleri detaylı olarak açıklanmıştır.

Boğazda varis kanaması, çoğunlukla karaciğerle ilgili sorunlardan kaynaklanır. Başlıca nedenler şunlardır:

• Portal Hipertansiyon: Karaciğerdeki kan akışının engellenmesi sonucu kan basıncının artması ve yemek borusu çevresindeki damarların genişlemesi.
• Karaciğer Sirozu: Alkol bağımlılığı, hepatit B veya C gibi kronik karaciğer hastalıklarının ilerlemiş hali, varis oluşumunu tetikler.
• Karaciğer Yetmezliği: Karaciğerin işlevini kaybetmesi, kan dolaşımını etkileyerek varis gelişimine yol açar.
• Diğer Nedenler: Nadiren, portal ven trombozu (karaciğere giden ana damarın tıkanması) veya bazı genetik hastalıklar da boğazda varis kanamasına neden olabilir.

Risk faktörleri arasında alkol tüketimi, tedavi edilmemiş hepatit enfeksiyonları ve obezite yer alır. Erken teşhis, kanama riskini azaltmada kritik öneme sahiptir.

Kanama başlamadan önce genellikle belirti vermez, ancak kanama olduğunda şu semptomlar görülebilir:

• Kanlı kusma (parlak kırmızı veya kahve telvesi görünümünde).
• Siyah, katran gibi dışkı (melena).
• Baş dönmesi, halsizlik veya bayılma hissi.
• Karın ağrısı veya şişkinlik.

Bu belirtiler ortaya çıktığında derhal acil tıbbi yardım alınmalıdır, çünkü kanama hızlı bir şekilde şoka neden olabilir.

Tedavi, kanamanın kontrol altına alınması, tekrarının önlenmesi ve altta yatan nedenin ele alınmasını amaçlar. İşte ana tedavi yaklaşımları:

• Acil Müdahale: Hastanede damar yolu açılarak sıvı ve kan transfüzyonu yapılır; hayati belirtiler stabil hale getirilir.
• Endoskopik Tedavi: Gastroskopi ile kanayan varisler bant ligasyonu (lastik bantla bağlama) veya skleroterapi (ilaç enjeksiyonu) ile tedavi edilir.
• İlaç Tedavisi: Oktreotid veya terlipressin gibi ilaçlarla kan basıncı düşürülerek kanama durdurulmaya çalışılır.
• Balon Tamponad: Acil durumlarda, yemek borusuna balon yerleştirilerek kanama geçici olarak kontrol altına alınır.
• TIPS (Transjugular İntrahepatik Portosistemik Şant): Cerrahi bir işlemle karaciğerdeki yüksek basınç azaltılır, genellikle tekrarlayan kanamalarda kullanılır.
• Cerrahi Müdahale: Diğer yöntemlerin başarısız olduğu durumlarda, şant ameliyatları veya karaciğer nakli gerekebilir.

Tedavi sonrası, hastalar düzenli takip altında olmalı ve altta yatan karaciğer hastalığı için uygun tedaviye devam etmelidir. Yaşam tarzı değişiklikleri (örneğin, alkolden kaçınma) de önemlidir.

Boğazda varis kanamasını önlemek için portal hipertansiyonu olan hastalar düzenli endoskopi ile izlenmeli ve beta-bloker ilaçlar gibi profilaktik tedaviler uygulanmalıdır. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, karaciğer sağlığını korumak açısından hayati önem taşır. Unutmayın, bu tür kanamalar acil durumlardır; belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurun.