Boğazda bademcikteki beyaz lekeler ne anlama gelir?

Bademcikler üzerinde görülen beyaz lekeler, genellikle bir enfeksiyon veya iltihap belirtisidir. Bu lekeler bademciklerin çukur ve girintilerinde (kriptler) biriken ölü hücreler, bakteri, yiyecek artıkları veya iltihaplı dokulardan oluşabilir. İşte bu beyaz lekelerin en yaygın nedenleri:

• Bademcik Taşları (Tonsillolit): Bademcik çukurlarında biriken yiyecek artıkları, ölü hücreler, bakteri ve mukusun sertleşmesiyle oluşan küçük, beyaz veya sarımsı yapılardır. Genellikle kötü ağız kokusuna neden olurlar ancak çoğu zaman ağrı yapmazlar.
• Bademcik İltihabı (Tonsillit): Bademciklerin viral veya bakteriyel enfeksiyonudur. Beyaz veya sarı renkli iltihaplı lekeler (beyaz plaklar) oluşur ve bu duruma genellikle şiddetli boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ateş ve boyun lenf bezlerinde şişlik eşlik eder.
• Streptokok (Beta) Enfeksiyonu: Özellikle A grubu beta hemolitik streptokok bakterisinin neden olduğu boğaz enfeksiyonunda bademcikler üzerinde beyaz iltihap odakları görülebilir. Bu durum tedavi edilmezse romatizmal ateş veya böbrek iltihabı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
• Bademcik Apsesi (Peritonsiller Apse): Bademcik çevresinde iltihaplı sıvı birikmesidir. Bademcik üzerinde veya yakınında beyaz bir alan şeklinde görünebilir ve şiddetli ağrı, ateş, yutma güçlüğü ve konuşma zorluğu ile karakterizedir.
• Mononükleoz (Öpücük Hastalığı): Epstein-Barr virüsünün neden olduğu bu hastalıkta bademcikler üzerinde kalın, gri-beyaz bir tabaka oluşabilir ve bademciklerde belirgin şişme görülür.
• Mantar Enfeksiyonu (Oral Pamukçuk): Candida albicans mantarının ağız ve boğazda aşırı çoğalması sonucu oluşur. Bademcikler ve dil üzerinde süt kesiği görünümünde beyaz lekeler oluşturur.

Aşağıdaki belirtilerden herhangi biri varsa mutlaka bir doktora danışmalısınız:

• Şiddetli veya birkaç günden uzun süren boğaz ağrısı
• Yutma veya nefes almada güçlük
• Yüksek ateş (38°C üzeri)
• Boyunda şişmiş ve ağrılı lenf bezleri
• Beyaz lekelerle birlikte döküntü oluşması
• Bir haftadan uzun süren semptomlar

Doktorunuz fizik muayene yapacak ve gerekirse boğaz kültürü veya hızlı strep testi isteyebilir. Tedavi altta yatan nedene göre değişir:

• Bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi
• Viral enfeksiyonlarda semptomatik tedavi (ağrı kesiciler, ateş düşürücüler)
• Mantar enfeksiyonlarında antifungal ilaçlar
• Bademcik taşları için gargara, bol su içme veya nadiren küretaj
• Şiddetli veya sık tekrarlayan vakalarda bademcik ameliyatı (tonsillektomi)

Boğazda bademciklerdeki beyaz lekeler genellikle ciddi olmayan nedenlerden kaynaklansa da, doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir. Kendi kendinize lekeleri temizlemeye çalışmak enfeksiyonun yayılmasına veya doku hasarına neden olabileceğinden kaçınılmalıdır.