Boğazda aft neden oluşur ve nasıl tedavi edilir?

Boğazda aft, ağız içinde veya boğaz bölgesinde oluşan küçük, ağrılı ülserlerdir. Genellikle beyaz veya sarımsı bir merkeze ve kırmızı bir halkaya sahiptirler. Yutkunma, yeme ve içme sırasında rahatsızlık verebilirler.

Boğazda aft oluşumunun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli faktörlerin tetikleyici olabileceği düşünülmektedir:

• Bağışıklık sistemi tepkileri: Vücudun kendi dokularına karşı verdiği otoimmün tepkiler.
• Stres: Duygusal veya fiziksel stres, aft oluşumunu tetikleyebilir.
• Beslenme yetersizlikleri: B12 vitamini, demir, folik asit veya çinko eksikliği.
• Hormonal değişiklikler: Adet dönemi, gebelik gibi hormonal dalgalanmalar.
• Gıda hassasiyetleri: Asitli, baharatlı yiyecekler veya çikolata, kahve, çilek gibi belirli gıdalar.
• Travma: Boğazın sert yiyecekler, diş fırçası veya protezler tarafından tahriş olması.
• Enfeksiyonlar: Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar.
• Sistemik hastalıklar: Çölyak hastalığı, Behçet hastalığı veya inflamatuar bağırsak hastalıkları gibi durumlar.
• İlaçlar: Bazı ağrı kesiciler veya beta-blokerler gibi ilaçlar.

Boğaz aftları genellikle 1-2 hafta içinde kendiliğinden iyileşir, ancak ağrıyı hafifletmek ve iyileşmeyi hızlandırmak için çeşitli yöntemler uygulanabilir:

• Ağrı kesiciler: Reçetesiz ağız gargaraları veya topikal anestezik jeller (lidokain içerenler gibi).
• Kortikosteroidler: Doktor tarafından reçete edilebilen kortikosteroid içeren gargaralar veya merhemler.
• Besin takviyeleri: Eksik olan vitamin veya minerallerin (B12, demir) takviye edilmesi.
• Doğal ve evde uygulanabilecek yöntemler:
  • Tuzlu su gargarası (1 bardak ılık suya 1 çay kaşığı tuz ekleyerek).
  • Karbonatlı su gargarası (1 bardak suya 1 çay kaşığı karbonat ekleyerek).
  • Bal: Anti-inflamatuar ve antimikrobiyal özellikleri nedeniyle aft üzerine uygulanabilir.
  • Bitkisel çaylar (papatya, adaçayı) ile gargara yapmak.
• Beslenme düzenlemeleri: Asitli, baharatlı veya sert yiyeceklerden kaçınmak; yumuşak, soğuk gıdalar tüketmek.
• Hijyen: Ağız ve diş sağlığına dikkat etmek, yumuşak kıllı diş fırçası kullanmak.

Aşağıdaki durumlarda bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir:

• Aftlar 2 haftadan uzun süredir iyileşmiyorsa.
• Ağrı şiddetliyse ve yeme-içmeyi engelliyorsa.
• Sık sık tekrarlayan aftlar varsa.
• Ateş, yorgunluk veya diğer semptomlar eşlik ediyorsa.
• Aftlar büyükse veya yayılıyorsa.

Boğazda aft oluşumu genellikle ciddi bir sağlık sorununun işareti değildir, ancak rahatsız edici olabilir. Doğru tedavi ve önlemlerle semptomlar hafifletilebilir ve iyileşme süreci hızlandırılabilir.