Boğaz taşı nedir, nasıl oluşur ve belirtileri nelerdir?

Boğaz taşı, bademcikler üzerinde veya çevresinde oluşan küçük, beyaz veya sarımsı renkteki sertleşmiş madde birikintileridir. Tıbbi olarak "tonsillolit" olarak adlandırılırlar. Genellikle kötü kokulu, kalsiyum, magnezyum, fosfat gibi mineraller, ölü hücreler, mukus, yiyecek artıkları ve bakterilerden oluşur. Boyutları genelde pirinç tanesi büyüklüğünde olsa da, nadiren daha büyük olabilirler ve rahatsızlık verebilirler.

Boğaz taşlarının oluşumu, bademciklerin yapısıyla doğrudan ilişkilidir. Bademciklerin yüzeyinde "kript" adı verilen girintiler ve çukurlar bulunur. Bu kriptler, ağızdan gelen partikülleri ve bakterileri hapsedebilir. Boğaz taşlarının oluşum süreci şu şekilde işler:

• Bademcik kriptlerinde yiyecek artıkları, ölü hücreler, mukus ve bakteriler birikir.
• Bu birikim, zamanla sertleşir ve kalsifiye olur (minerallerle kaplanır).
• Bu sert yapılar, bademcik çukurlarında sıkışarak boğaz taşlarını oluşturur.

Bu durum, özellikle kronik bademcik iltihabı (tonsilit) geçmişi olan, derin veya geniş bademcik kriptleri bulunan kişilerde daha sık görülür. Kötü ağız hijyeni de oluşum riskini artıran bir faktördür.

Birçok boğaz taşı küçük olduğu için hiçbir belirti vermeyebilir ve tesadüfen fark edilebilir. Ancak, daha büyük veya çok sayıda taş oluştuğunda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

• Kötü Ağız Kokusu (Halitosis): Boğaz taşlarının en yaygın belirtisidir. İçerdikleri bakteriler ve çürüyen maddeler sülfür bileşikleri üreterek kalıcı ve inatçı bir kötü kokuya neden olur.
• Boğazda Yabancı Cisim Hissi: Özellikle büyük taşlar, boğazın arka tarafında bir şey takılmış gibi rahatsız edici bir his yaratabilir.
• Yutma Güçlüğü: Taşların boyutuna ve konumuna bağlı olarak yutkunurken zorluk veya ağrı hissedilebilir.
• Boğaz Ağrısı: Taşlar bademcik dokusunu tahriş edebilir veya altta yatan bir enfeksiyonla ilişkili olabilir, bu da tekrarlayan veya sürekli bir boğaz ağrısına yol açabilir.
• Kulak Ağrısı: Bademcikler ve kulaklar aynı sinir ağını paylaştığı için, boğaz taşları nedeniyle oluşan ağrı kulağa vurabilir.
• Öksürük: Boğazı temizleme ihtiyacı hissi veya tahrişe bağlı olarak öksürük nöbetleri görülebilir.
• Bademciklerde Şişlik ve Kızarıklık: Taşlar bademciklerde iltihaplı bir süreci tetikleyebilir.
• Ağızda Metalik Bir Tat: Bazı kişiler ağızlarında hoş olmayan bir metalik tat hissedebilir.

Eğer bu belirtilerden herhangi biri sizde mevcutsa, doğru teşhis ve tedavi için bir Kulak, Burun, Boğaz (KBB) uzmanına başvurmanız önerilir.