Boğaz Köprüsü (15 Temmuz Şehitler Köprüsü) Yapılış Süreci
Boğaz Köprüsü, İstanbul Boğazı'nın iki yakasını ilk kez birbirine bağlayan ve Türkiye'nin en önemli mühendislik projelerinden biri olan asma köprüdür. Yapım süreci şu şekilde gerçekleşmiştir:
1. Proje Fikri ve Tarihçe
- Boğaz'a köprü yapma fikri ilk olarak 1950'lerde gündeme geldi.
- 1957'de Başbakan Adnan Menderes döneminde proje resmi olarak ele alındı.
- İhale süreci 1968'de başladı ve 1970'te İngiliz-Alman ortak girişimi olan Hochtief AG (Almanya) ve Cleveland Bridge & Engineering Company (İngiltere) konsorsiyumuna verildi.
2. Mühendislik ve Tasarım
- Köprünün tasarımı, İngiliz mühendis Sir Gilbert Roberts tarafından yapıldı.
- Toplam uzunluğu 1.560 metre, ana açıklığı 1.074 metre olarak planlandı.
- Kule yüksekliği 165 metre, denizden yüksekliği ise 64 metre olarak belirlendi.
3. İnşaat Süreci
- İnşaat, 20 Şubat 1970'te başladı.
- Kulelerin inşası için her iki yakada (Ortaköy ve Beylerbeyi) temel kazıları yapıldı.
- Kulelerin montajı tamamlandıktan sonra, ana kablo çekme işlemi gerçekleştirildi.
- Ana açıklığın askı halatları ve tabliye (yol platformu) montajı aşamaları titizlikle tamamlandı.
4. Tamamlanma ve Açılış
- Köprü, 30 Ekim 1973'te, Cumhuriyet'in 50. yılı anısına hizmete açıldı.
- Açılış, dönemin Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından yapıldı.
- İlk adımı, 30 Ekim 1973'te dönemin Başbakanı Bülent Ecevit'in eşi Rahşan Ecevit attı.
5. Teknik Detaylar ve Maliyet
- Toplam maliyeti yaklaşık 200 milyon ABD Doları olarak gerçekleşti.
- 6 şeritli olarak tasarlandı ve yaya geçişine açıldı (2000'li yıllarda yaya geçişi güvenlik gerekçesiyle kapatıldı).
6. Etkileri ve Önemi
- İstanbul'un iki yakası arasındaki ulaşım süresini önemli ölçüde kısalttı.
- Kentleşme ve ekonomik gelişmeye büyük katkı sağladı.
- 2016'daki darbe girişimi sonrası adı "15 Temmuz Şehitler Köprüsü" olarak değiştirildi.
Boğaz Köprüsü, Türkiye'nin modernleşme sürecinin simgelerinden biri olarak hem mühendislik başarısı hem de sosyal etkileriyle tarihteki yerini almıştır. |