Boğaz iltihabında antibiyotik kullanmalı mıyım?

Boğaz iltihabı (farenjit), boğazda ağrı, yanma, kaşıntı ve yutma güçlüğü gibi belirtilerle kendini gösteren yaygın bir sağlık sorunudur. Antibiyotik kullanımı ise tamamen iltihabın nedenine bağlıdır, çünkü her boğaz iltihabı antibiyotik gerektirmez.

Boğaz iltihabı iki temel nedenden kaynaklanır:

• Viral Enfeksiyonlar: Boğaz iltihaplarının büyük çoğunluğu (%85-90) virüslerden kaynaklanır. Soğuk algınlığı, grip ve benzeri viral hastalıklarla ilişkilidir.
• Bakteriyel Enfeksiyonlar: Daha az görülür ve genellikle A Grubu Beta Hemolitik Streptokok gibi bakteriler neden olur. Bu durumda "streptokok farenjiti" adı verilir.

Antibiyotikler sadece bakteriyel enfeksiyonlarda etkilidir. Viral enfeksiyonlarda antibiyotik kullanımı:

• Hiçbir fayda sağlamaz.
• Gereksiz yere kullanıldığında antibiyotik direncine yol açar.
• Yan etkilere (ishal, mide bulantısı, alerjik reaksiyonlar) neden olabilir.

Bir doktor, boğaz kültürü veya hızlı strep testi yaparak iltihabın bakteriyel olup olmadığını belirler. Aşağıdaki belirtiler varsa bakteriyel enfeksiyondan şüphelenilebilir:

• Yüksek ateş
• Boyundaki lenf bezlerinde şişme
• Bademcikler üzerinde beyaz iltihap benzeri lekeler
• Öksürük olmaması

Viral kaynaklı boğaz iltihabı genellikle 5-7 gün içinde kendiliğinden iyileşir. Bu süreçte:

• Bol sıvı tüketin.
• Ilık tuzlu su ile gargara yapın.
• Ballı ılık bitki çayları içerek boğazınızı yatıştırın.
• Dinlenmeye özen gösterin.
• Ağrı kesici/ateş düşürücü ilaçlar (parasetamol, ibuprofen) kullanabilirsiniz.

Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir doktora görünün:

• Şiddetli veya 48 saatten uzun süren boğaz ağrısı
• Nefes alma veya yutma güçlüğü
• Yüksek ateş (38°C üzeri)
• Eklem ağrıları, döküntü veya aşırı halsizlik

Antibiyotik kullanıp kullanmama kararını bir doktor vermelidir. Kendi kendinize antibiyotik kullanmaktan kaçının, çünkü bu ilaçlar gereksiz yere kullanıldığında hem size zarar verebilir hem de toplum sağlığını tehdit eden antibiyotik direncine yol açabilir. Sağlıklı günler dilerim!