Boğaz arkasında apse neden oluşur ve belirtileri nelerdir?

Boğaz arkasında apse (retrofaringeal apse), genellikle enfeksiyon kaynaklı, boğazın arka duvarında irin birikmesiyle oluşan ciddi bir durumdur. Başlıca nedenleri şunlardır:

• Üst solunum yolu enfeksiyonları: Özellikle streptokok gibi bakterilerin neden olduğu bademcik iltihabı, farenjit veya sinüzit gibi enfeksiyonlar, apse oluşumunu tetikleyebilir.
• Travma veya yabancı cisim: Boğaz bölgesine alınan darbeler, balık kılçığı gibi yabancı cisimlerin batması veya endoskopik işlemler sırasında oluşan hasarlar enfeksiyon kaynağı olabilir.
• Diş veya diş eti enfeksiyonları: Ağız içindeki iltihaplar, lenf yollarıyla boğaz arkasına yayılarak apseye yol açabilir.
• Bağışıklık sistemi zayıflığı: Diyabet, HIV veya kemoterapi gibi nedenlerle bağışıklığı düşük bireylerde enfeksiyon riski artar.
• Lenf bezlerinin enfeksiyonu: Boğaz arkasındaki lenf nodlarının iltihaplanması (retrofaringeal lenfadenit) apseyle sonuçlanabilir; bu durum çocuklarda daha sık görülür, çünkü bu lenf dokuları yaşla birlikte körelir.

Belirtiler, apsenin boyutuna ve yerine göre değişiklik gösterebilir. Yaygın semptomlar şunlardır:

• Şiddetli boğaz ağrısı: Yutkunma veya yemek yemeyle artan, genellikle tek taraflı yoğun ağrı.
• Yutma güçlüğü (disfaji): Ağrı ve şişlik nedeniyle katı veya sıvı gıdaları yutmak zorlaşır, bu da dehidrasyona sebep olabilir.
• Boyunda şişlik ve hassasiyet: Elle muayenede boynun ön veya yan tarafında ağrılı şişlikler hissedilebilir.
• Ateş ve titreme: Enfeksiyonun sistemik belirtileri olarak görülür, vücut ısısı yükselir.
• Ses değişiklikleri: Ses kısıklığı veya boğukluk, apse ses tellerine baskı yapıyorsa ortaya çıkabilir.
• Solunum problemleri: Büyük apseler nefes borusuna baskı yaparak nefes darlığı, hırıltı veya stridor (yüksek sesli solunum) gibi acil müdahale gerektiren durumlara yol açabilir.
• Boyun hareketlerinde kısıtlılık: Ağrı ve enflamasyon nedeniyle boynu çevirmek veya eğmek zorlaşabilir.
• Genel halsizlik ve iştahsızlık: Enfeksiyonun yarattığı sistemik etkilerle birlikte görülür.

Bu belirtilerden herhangi biri ortaya çıkarsa, özellikle nefes almada güçlük veya yutma problemleri varsa, derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Erken teşhis ve tedavi (genellikle antibiyotikler ve cerrahi drenaj), komplikasyonları önlemek için hayati önem taşır.